Relaties en seksualiteit

Lovebuzz is een interactief spel over liefde, relaties en seksualiteit voor brugklassers in het voortgezet onderwijs. Het spel ondersteunt leraren gevoelige thema’s als seksuele weerbaarheid en diversiteit bespreekbaar te maken; op eenvoudige wijze, met vragen en antwoorden in een online game.

Lovebuzz is opgebouwd uit twee lessen van ieder 50 minuten. In de eerste les, The Day Before, maken leerlingen kennis met fictieve personages die zich voorbereiden op een schoolfeest. In de tweede les, The Party, volgen zij deze personages in verschillende situaties en adviseren ze hierin.

Dit innovatieve spel kan in het eigen klaslokaal met behulp van een computer en beamer of digibord worden gespeeld.

Les één: The Day Before

In The Day Before maken leerlingen kennis met Gio, Indra, Jasper, Kim, Selim en Sanne. Zij bereiden zich voor op een schoolfeest. Leerlingen gaan aan de slag met vragen als ‘Hoe maak je vrienden?', 'Wat voor invloed hebben schoonheidsidealen op meisjes?' en 'Hoe kom je erachter of je op meisjes valt of op jongens?'.

Les twee: The Party

Tijdens het spelonderdeel The Party zien leerlingen de personages op het schoolfeest. Ze dansen, flirten en doen een spelletje. Hier vraagt Lovebuzz leerlingen na te denken over vragen als 'Mogen meisjes ook initiatief nemen als ze een jongen leuk vinden?' en 'Hoe zou je het vinden als je beste vriend homo blijkt te zijn?'.

Kosten

De Lovebuzz-game bestel je via www.lovebuzz.nl voor €50. Daarvoor ontvangt u een spellendoos met 6 stemconsoles (van karton), een docentenhandleiding en een inlogcode waarmee u vier jaar lang onbeperkt kunt inloggen!

In deze training maakt u kennis met het vernieuwde lespakket 'Lang leve de liefde' en de daarbij behorende digitale modules en docentenbegeleiding. Door het bekijken van de materialen en het praktisch oefenen ermee, bent u klaar om ermee aan de slag te gaan.

Vanaf schooljaar 2012-2013 is het vernieuwde lespakket 'Lang Leve de Liefde' verkrijgbaar! Dit nieuwe lespakket, ontwikkeld door SOA AIDS Nederland, sluit aan bij de nieuwe kerndoelen rondom seksualiteit, weerbaarheid en seksuele diversiteit. De GGD biedt mentoren, docenten verzorging en/of biologie de gelegenheid om kennis te maken met het nieuwe lespakket. Tijdens deze gratis training gaat u aan de slag met het nieuwe lesmateriaal. Door de extra uitleg over het materiaal en het praktisch oefenen, kunt u er op school zo mee aan de slag.

Lang Leve de Liefde is een lesprogramma voor middelbare scholieren en gaat over relaties, seksualiteit en alles wat daarmee te maken heeft. Het lespakket bestaat uit een leerlingmagazine, een dvd, een docentenhandleiding en de website www.lesgevenindeliefde.nl. Er zijn drie versies beschikbaar: één voor leerlingen in de onderbouw (vmbo, havo, vwo), één voor de bovenbouw (havo/vwo) en één voor leerlingen op het MBO. De digitale versie kent een leerlingomgeving waar leerlingen zelfstandig opdrachten maken én een docentomgeving, waar docenten elkaar tips geven over de uitvoering van het lespakket.

Lesopbouw (6 x 50 min):

Les 1 Wat gebeurt er met jou? (puberteit, verliefdheid, homoseksualiteit)
Les 2 Waar ben jij aan toe? (relatievorming, seksualiteit)
Les 3 Wat zijn jouw grenzen? (wensen & grenzen, weerbaarheid, internet, loverboys)
Les 4 Hoe maak je seks leuk? (de eerste keer, seksuele problemen, informatie & hulp)
Les 5 Veilig vrijen, wat is dat? (veilig vrijen, soa's en zwangerschap)
Les 6 Veilig vrijen, hoe doe je dat? (condoom- en anticonceptiegebruik)

Aanvullende modules

• Jij en de media
• Seksuele diversiteit
• Wensen en grenzen

Jongeren met homoseksuele gevoelens durven hier vaak op school niets van te laten merken. Veel leeftijdsgenoten keuren homoseksualiteit af. Sinds 1 december 2012 zijn scholen verplicht aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit. Met de Lesbrief Seksuele Diversiteit kunt u aandacht besteden aan seksuele diversiteit en homoacceptatie bevorderen. De Lesbrief is een verdiepingsles bij het lespakket Lang Leve de Liefde Onderbouw (voor vmbo, havo en vwo).

Samenstelling

De lesbrief bestaat uit achtergrondinformatie en een uitgewerkte les over Seksuele Diversiteit, leerlingenmateriaal, het filmpje 'Coming Out'.

De materialen zijn te vinden op de website www.langlevedeliefde.nl.

De module Wensen en Grenzen gaat over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat wil zeggen: seksueel gedrag dat over de subjectieve grens van één van de betrokkenen gaat. Vrijen tegen je zin is een duidelijke vorm van grensoverschrijding, maar ook een klap op de billen of het online versturen van een seksueel getinte foto kunnen als grensoverschrijdend worden ervaren.

Een belangrijke oorzaak van seksueel grensoverschrijdend gedrag is de dubbele boodschap die jongeren aan elkaar afgeven. De dubbele boodschap van jongens naar meiden is: je moet niet te makkelijk zijn, maar ik wil wel graag seks met je. De dubbele boodschap van meiden naar jongens is: je moet lef hebben en initiatief tonen, maar ook laten zien dat je mij en mijn grenzen respecteert. Door deze dubbele boodschap weten jongeren niet precies van elkaar wat de ander wil. Soms weten ze ook niet goed wat ze zelf willen. Hierdoor kan grensoverschrijdend gedrag makkelijker plaatsvinden.

In de extra module Wensen en Grenzen denken jongeren na over hun eigen wensen en grenzen. Ze leren dat wensen en grenzen verschillen van persoon tot persoon en dat communicatie hierover belangrijk is om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Ze krijgen handvatten om over wensen en grenzen te communiceren.

Samenstelling module

Er zijn twee versies van het lespakket: één voor de onderbouw en één voor de bovenbouw. Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, werkbladen en de films van Can You Fix It? In de docentenhandleiding vindt u de uitwerking van de lessen, methodische en didactische tips en achtergrondinformatie.
Er zijn aparte docentenhandleidingen en werkbladen voor jongens en meisjes.

Alle materialen zijn te downloaden op de website www.langlevedeliefde.nl.

Het Soa-practicum is bedoeld om leerlingen op een praktische manier bewust te maken van de verspreidingssnelheid van bacteriën en het verspreidingsgevaar van bacteriële soa's.

De 2 lessen bestaan uit een theorie en een proef. Tijdens de proef verspreiden leerlingen zelf (non-pathogene) bacteriën via handcontact. Rubber handschoenen worden gebruikt in plaats van condooms. In de klas gaan de leerlingen deze bacteriën verspreiden door elkaar de hand te geven.

Het Soa-practicum bestaat uit een docentenhandleiding, een leerlingenwerkboekje en een Soa-practicum Kit.

'Can you fix it?' is een online spel over liefde, seks en relaties. Met dit spel leren jongeren op tijd hun grenzen aan te geven wanneer een situatie uit de hand dreigt te lopen. U kunt het spel gebruiken in de lessen over relaties en seksualiteit, maar jongeren kunnen het ook zelf spelen op Sense,info.

'Can you fix it?' bestaat uit filmpjes waarin de omgang tussen jongeren een wending krijgt die niet prettig is voor tenminste één van beide. Van tevoren kies je het prespectief van één van de hoofdpersonen. Je hoort vervolgens de gedachte van die persoon gedurende het filmpje. Als je vindt dat de grens van jouw personage is bereikt, klik je op de Fix-it knop. Zo beïnvloed je de afloop van het filmpje.

De training biedt docenten en zorgcoördinatoren houvast omtrent gezonde lichamelijke ontwikkeling en het signaleren van grensoverschrijdend gedrag.

Aan seksueel gedrag van jongeren liggen meestal gezonde motieven ten grondslag. Soms is het lastig om te beoordelen of het wel zo gezond is en hoe ouders daarover denken.

Centrale vraag tijdens deze training is 'Hoe herken je grensoverschrijdend gedrag en hoe maak je het bespreekbaar ?'

Uitgangspunt in de cursus is het Vlaggensysteem ontwikkeld door SenSoa. Er is aandacht voor gelijkwaardigheid en verschillen tussen jongeren op het gebied van ontwikkeling, leeftijd, handelen, context en zelfrespect.

Hoe zorgen Rutgers en Soa Aids Nederland dat jongeren in Nederland seksualiteit op een veilige, prettige en gewenste manier beleven, op een moment dat ze eraan toe zijn? De film Dutch Lessons In Love - part 2 (22 minuten) laat dit zien. Aan bod komen de rol van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en Sense.

Bekijk de film Dutch Lessons In Love - part 2

Waar zijn jongeren mee bezig als het gaat om relaties en seksualiteit? Hoe kunt u met leerlingen in gesprek gaan over dit onderwerp? Welke boodschappen wil de school uitdragen tijdens lessen?
Tijdens deze training krijgt u de tools om hiermee aan de slag te gaan en om de lessen te geven in de klas. U raakt vertrouwd met het onderwerp en de creatieve werkvormen.

Een voordeel van het deelnemen aan deze training is dat het team de gelegenheid heeft gezamenlijk op te trekken bij de onderwerpen, het opzetten van het programma en houdingsaspecten met elkaar kunnen afstemmen dan wel uitwisselen.
De docententraining bestaat uit twee onderdelen: kennisoverdracht en het eigen maken van het lespakket.
Denk bijvoorbeeld aan:

• Bespreken van communicatieve vaardigheden bij onderwerpen als relaties en seksualiteit en seksuele diversiteit.
• Omgaan met vragen van leerlingen.
• Voorwaarden voor het geven van relationele vorming (bijv: inzicht hebben in eigen normen en waarden, respect voor elkaar).
• De plaats van de sociale media, positieve kanten en risico's.
• Multiculturele samenleving, verschillende religies en invloed op deze onderwerpen in de klas.
• Doelen van het lespakket, opbouw, de opdrachten en het implementeren van het programma.
• Zorgstructuur van de school, hoe is die opgebouwd in de school en hoe wordt deze bekend gemaakt aan leerlingen.

Weten leerlingen bij wie ze terecht kunnen als ze vragen hebben, advies willen of hulp nodig hebben? Een belangrijk onderdeel van het programma 'Wensen en Grenzen' is het bekend(er) maken van de zorgplattegrond van de school.

U kunt als school de folder 'Signalenlijst en routekaart Voortgezet onderwijs' ontvangen. Hierin staan ook de Wet Meldcode en vele signalen beschreven.

Uit het onderzoek 'Seks onder je 25e 2012' blijkt dat ongeveer 33% van de jongeren aangeeft dat hen op school verteld is waar ze terecht kunnen met vragen of problemen op seksueel grensoverschrijdend gebied. Dit percentage betekent dat  ongeveer 66% dit niet (meer) weet. Nu kunnen de meeste jongeren best zelf bedenken bij wie ze privé terecht kunnen, maar wat te doen met de jongeren die dan geen hulp durven te vragen? Waar kunnen zij terecht?
In gesprek met de school wordt de zorgplattegrond van uw school in kaart gebracht. Leerlingen kunnen op de hoogte gebracht worden tijdens de gastlessen 'Wensen en Grenzen'.

Hoe kunnen ouders met hun kinderen in gesprek gaan over relaties, seksualiteit en sociale media? Waar zijn jongeren mee bezig als het gaat om deze onderwerpen?
Wij kunnen met u meedenken of (een deel) van uw ouderavond verzorgen.

Het thema 'Wensen en Grenzen' is een goed thema om tijdens een ouderavond aan bod te laten komen. Niet alle ouders weten hoe ze met het onderwerp relationele en seksuele vorming en sociale media om kunnen gaan.
Tijdens een ouderavond over wensen en grenzen wordt de gezonde relationele ontwikkeling besproken en krijgen ouders ideeën aangereikt om met hun kinderen in gesprek te raken. Ook de sociale media, de invloed hiervan op jongeren en de voordelen en risico's komen aan bod. Wat zijn nu echte do's en dont's?

Tot slot ontvangen ouders informatie over plekken waar zij advies en hulp kunnen vragen.

Het lespakket 'Wensen en Grenzen' benadrukt relationele en seksuele vorming op een gezonde manier en tegelijkertijd worden de gevaren en risico's benoemd. Het lespakket beschrijft vele opdrachten en we realiseren ons dat veel scholen niet de tijd hebben om alle opdrachten te doen. Om die reden zijn 2 modulen samengesteld: een 'Pakketje kort' en een 'Pakketje lang'.

In het lespakket zijn thema's opgenomen als:

• het netwerk van leerlingen;
• verliefd zijn en verkering;
• sociale media;
• rolpatronen
• grensoverschrijdend gedrag zoals loverboyproblematiek.

Bij alle thema's staan meerdere opdrachten beschreven. Sommige opdrachten kunnen klassikaal gegeven worden en weer andere kunnen in groepen of individueel uitgevoerd worden.

Bij het lespakket zit een DVD die kan bijdragen aan het bespreekbaar maken van de verschillende onderwerpen.
Indien gewenst kan de school de docententraining behorend bij het lespakket, ook zonder kosten, aanvragen.

Vooral meisjes en vrouwen zijn slachtoffer van eergerelateerd geweld. Maar ook mannen en jongens kunnen gevaar lopen. Voor docenten kan het lastig zijn de consequenties van eer, eerschending, eerherstel of eergerelateerd geweld precies in te schatten. Daarnaast is het ingewikkeld om te weten waarop te letten als het gaat om signalen en hoe te handelen na signalering. Hoe bemiddel je in zo'n situatie?

JSO biedt verschillende trainingen rond dit vraagstuk, van het signaleren en bespreekbaar maken van eergerelateerd geweld tot bemiddeling met betrokkenen. Enkele van deze trainingen worden verzorgd met de Regionaal coördinator Eergerelateerd Geweld van de Politie Hollands Midden.

Inhoud van de training

• Herkennen van eer en eergerelateerd geweld
• Eerschending en eerherstel
• Handelen bij eergerelateerd geweld
• Dilemma's voor hulpverleners en/of beroepskrachten
• Signalen en zorgen bespreken
• Bemiddelingsgesprekken voeren

Het Consultatieteam Eergerelateerd Geweld kan ingeschakeld worden voor het waarborgen van de veiligheid.

De dynamiek van eergerelateerd geweld is complex en het is van belang dat beroepskrachten van scholen casuïstiek met elkaar kunnen bespreken.

In het Consultatieteam zitten onder meer hulpverlenende organisaties en de politie.

Het consultatieteam:

• biedt consult aan professionals die in hun werk (potentiële) slachtoffers en plegers van eergerelateerd geweld tegenkomen over wie grote zorg is;
• stelt professionals in staat casuïstiek adequaat op te pakken door kennis en aanbod uit de deelnemende organisaties bij elkaar te brengen;
• bevordert de deskundigheid van professionals door casuïstiekbespreking.

 

Wilt u aan de slag met het onderwerp Seksuele diversiteit, maar weet u niet zo goed welke activiteiten u op school kunt ondernemen? Kijk in de Diversiteitskrant. Hierin staan allerlei lesideeën en activiteiten beschreven.

De Diversiteitskrant is ontwikkeld in het kader van Roze Stad Gouda 2018. Ieder jaar wordt in Nederland een stad uitgeroepen tot Roze Stad van Nederland. In 2018 is het de beurt aan Gouda. Door de verschillende activiteiten in de stad die in het teken staan van diversiteit, hoopt men dat de acceptatie van de LHBT-gemeenschap wordt vergroot.

Klik op de afbeelding om de krant te downloaden.